"ทำไมพี่ดูไม่ค่อยเครียดสอบเลย?" คำถามนี้พี่ได้ยินบ่อยมาก และความจริงคือ... เครียดสิ! แต่พี่เปลี่ยนวิธีมองความเครียดจนมันกลายเป็นพลังแทน
รู้ไหมว่าความเครียดไม่ได้เป็นศัตรูเสมอไป แต่เป็นเพื่อนที่ช่วยเราทำงานได้ดีขึ้น ถ้าเรารู้จักใช้มัน เทคนิคที่พี่ใช้เรียกว่า "Stress Reframe" หรือการมองความเครียดในมุมใหม่ และมันเปลี่ยนวิธีรับมือกับการสอบของพี่ไปเลยจริงๆ
ส่วนใหญ่เรามักคิดว่าความเครียดเป็นสิ่งเลวร้าย ทำให้สมองทำงานแย่ ทำให้ตัวสั่น หัวใจเต้นแรง แต่ความจริงแล้ว ความเครียดคือการเตรียมร่างกายให้พร้อมรับมือกับความท้าทาย เหมือนนักกีฬาก่อนลงแข่ง
จากงานวิจัยทางจิตวิทยาพบว่า คนที่มองว่าความเครียดเป็นสิ่งดี เช่น ทำให้ตื่นตัว มีพลัง จะมีผลงานดีกว่าคนที่มองว่ามันเป็นสิ่งเลวร้าย ถึงแม้จะมีระดับความเครียดเท่ากันก็ตาม เพียงแค่เปลี่ยนวิธีคิด ก็สามารถเปลี่ยนผลลัพธ์ได้แล้วจริงๆ นะ
Stress Reframe คือการปรับกรอบความคิดเกี่ยวกับความเครียด จาก "มันทำร้ายฉัน" เป็น "มันช่วยฉันให้พร้อม" มาดูวิธีทำกันเลย
รับรู้ว่าเรากำลังเครียด แล้วยอมรับมัน
อย่าปฏิเสธความเครียด เมื่อรู้สึกว่าหัวใจเต้นเร็ว มือเหงื่อออก อย่าบอกตัวเองว่า "อย่าเครียดสิ!" เพราะมันจะยิ่งเครียดมากขึ้น แทนที่จะต่อสู้กับมัน ลองรับรู้และพูดกับตัวเองว่า "ใช่แล้ว ฉันกำลังเครียด และมันปกติมาก" การยอมรับจะช่วยลดแรงกดดันภายในทันที
เปลี่ยนคำพูดในใจ จาก "ฉันกลัว" เป็น "ฉันพร้อม"
เมื่อหัวใจเต้นแรงก่อนสอบ อย่าคิดว่า "โอ้ย เครียดจัง สอบได้แย่แน่" แต่ให้คิดว่า "ร่างกายกำลังเตรียมพร้อมให้ฉันทำงานได้ดีที่สุด หัวใจเต้นแรงเพราะสมองกำลังได้รับเลือดและออกซิเจนเพิ่มขึ้น ฉันพร้อมแล้ว!" การเปลี่ยนคำพูดในใจจะส่งสัญญาณไปที่สมองว่า "โอเค เราปลอดภัย นี่ไม่ใช่ภัยคุกคาม แต่เป็นโอกาส" สมองจะทำงานได้ดีขึ้นทันที
มองความเครียดเป็น "พลังงาน" ไม่ใช่ "ภาระ"
ลองนึกภาพว่าความเครียดคือพลังงานที่ให้สมาธิ ช่วยให้เราตื่นตัว ไม่ใช่สิ่งที่ทำร้ายเรา เมื่อน้องคิดแบบนี้ น้องจะเริ่มรู้สึกว่า หัวใจเต้นแรงหมายถึงสมองกำลังได้รับพลังงาน หายใจไม่ทั่วท้องหมายถึงร่างกายกำลังเพิ่มออกซิเจนให้สมอง มือเหงื่อออกหมายถึงร่างกายกำลังระบายความร้อนเพื่อให้ทำงานได้นานขึ้น ทุกอาการคือ "การเตรียมพร้อม" ไม่ใช่ "การพัง" นะ
ใช้คำถามเปลี่ยนมุมมอง
ก่อนสอบ แทนที่จะถามตัวเองว่า "ถ้าสอบไม่ผ่านล่ะ?" ลองเปลี่ยนเป็น "ความเครียดนี้กำลังช่วยฉันอย่างไร?" คำตอบอาจเป็น "มันทำให้ฉันตื่นตัว จดจ่อ และใช้ความรู้ที่เตรียมมาได้เต็มที่" การถามแบบนี้จะช่วยให้สมองมองเห็นคุณค่าของความเครียดแทนที่จะกลัวมัน
หายใจลึกพร้อมพูดคำยืนยัน
เมื่อรู้สึกเครียดมาก ลองหยุดแล้วหายใจเข้าลึกๆ 4 วินาที กลั้นไว้ 4 วินาที ระบายออก 6 วินาที ทำซ้ำ 3-5 ครั้ง แล้วพูดกับตัวเองว่า "ความเครียดนี้คือหลักฐานว่าฉันใส่ใจ ฉันพร้อมแล้วที่จะทำให้ดีที่สุด" การหายใจจะช่วยควบคุมระบบประสาท ทำให้ร่างกายสงบลง ในขณะที่คำพูดจะช่วยให้สมองเปลี่ยนมุมมองในทางบวก
เมื่อเริ่มใช้ Stress Reframe น้องจะพบว่าความเครียดไม่ได้หายไป แต่มันกลายเป็นพลังที่ช่วยให้ทำข้อสอบได้ดีขึ้น จำได้ชัดขึ้น และที่สำคัญ น้องจะไม่กลัวการสอบอีกต่อไป เพราะรู้ว่าความเครียดคือเพื่อนที่ร่วมทางไปด้วย ไม่ใช่ศัตรูที่ต้องเอาชนะ
วิธีนี้ใช้ได้กับทุกสถานการณ์ที่น้องรู้สึกเครียด ไม่ว่าจะเป็นการนำเสนอหน้าชั้น การสัมภาษณ์ หรือการตัดสินใจเรื่องสำคัญในชีวิต มันจะเป็นทักษะที่ติดตัวไปตลอดชีวิต
ครั้งต่อไปที่รู้สึกเครียด อย่าต่อสู้กับมัน แต่ลองเปลี่ยนมุมมองแล้วดูว่าความเครียดนั้นกำลังช่วยเตรียมตัวน้องให้พร้อมอย่างไร พี่เชื่อว่าน้องทำได้แน่นอน