The Hawthorne Effect - แค่รู้ว่ามีคนสังเกต ก็ทำได้ดีขึ้น?

ทำไมตอนอ่านหนังสือคนเดียวที่บ้านมันยากจัง แต่พอไปนั่งอ่านที่ห้องสมุดกลับโฟกัสได้ดีกว่าเยอะ?

หรือเคยสังเกตไหมว่า ตอนครูเดินมายืนข้างโต๊ะ จู่ๆ เราก็ตั้งใจทำโจทย์ขึ้นมาทันที ทั้งที่ก่อนหน้านั้นนั่งเหม่ออยู่ตั้งนาน

ถ้าน้องเคยรู้สึกแบบนี้ พี่อยากบอกว่านี่ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ และน้องก็ไม่ได้แปลก มันคือปรากฏการณ์ทางจิตวิทยาที่ถูกค้นพบมาเกือบ 100 ปีแล้ว และถ้าน้องเข้าใจมัน น้องจะใช้มันเป็นอาวุธลับในการเรียนได้เลย

จุดกำเนิดจากโรงงานผลิตหลอดไฟ

ในช่วงปี 1920s นักวิจัยจาก Harvard ไปศึกษาโรงงาน Hawthorne Works ของบริษัท Western Electric เพื่อหาว่าอะไรทำให้คนงานทำงานได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

พวกเขาทดลองเพิ่มความสว่างของแสงในโรงงาน ผลคือคนงานทำงานได้ดีขึ้นจริง แต่สิ่งที่น่าแปลกใจคือ พอลองลดความสว่างลง คนงานก็ยังทำงานได้ดีขึ้นเหมือนกัน!

นักวิจัยงงมากว่าเกิดอะไรขึ้น จนกระทั่งค้นพบความจริงที่น่าทึ่ง ไม่ใช่แสงสว่างที่ทำให้คนงานทำงานดีขึ้น แต่เป็นเพราะ พวกเขารู้ว่ามีคนกำลังสังเกตและให้ความสนใจพวกเขาอยู่

นี่คือที่มาของ "The Hawthorne Effect" ปรากฏการณ์ที่คนเราจะทำสิ่งต่างๆ ได้ดีขึ้น เมื่อรู้ว่ามีใครบางคนกำลังมองอยู่

ทำไมแค่ "ถูกสังเกต" ถึงมีพลังขนาดนี้?

สมองมนุษย์ถูกออกแบบมาให้ใส่ใจเรื่องสังคม เราเป็นสัตว์สังคมที่แคร์ว่าคนอื่นมองเรายังไง

เมื่อรู้ว่ามีคนสังเกตอยู่ สมองจะส่งสัญญาณให้ตื่นตัวขึ้น มีสมาธิมากขึ้น พยายามมากขึ้น เพราะไม่อยากดูแย่ในสายตาคนอื่น

นอกจากนี้ การถูกสังเกตยังทำให้รู้สึกว่าสิ่งที่ทำมีความสำคัญ มีคนให้ความสนใจ มันเพิ่มแรงจูงใจโดยที่เราไม่รู้ตัวเลย

น้องจะใช้เทคนิคนี้กับการเรียนได้ยังไง?

หา Study Buddy ไม่จำเป็นต้องนั่งอ่านหนังสือเรื่องเดียวกัน แค่มีเพื่อนนั่งอยู่ด้วยกัน รู้ว่ามีคนเห็นว่าเราทำอะไรอยู่ ก็ช่วยให้โฟกัสได้ดีขึ้นแล้ว

ไปอ่านหนังสือในที่สาธารณะ ห้องสมุด คาเฟ่ มุมอ่านหนังสือในห้าง การมีคนอื่นอยู่รอบๆ แม้จะไม่รู้จักกัน ก็สร้าง Hawthorne Effect ได้เหมือนกัน

ใช้ Virtual Study Room ถ้าออกไปข้างนอกไม่สะดวก ลองใช้แอปหรือเว็บที่ให้คนมานั่งอ่านหนังสือด้วยกันผ่านกล้อง มันได้ผลจริงๆ นะ

บอกคนที่บ้านว่ากำลังอ่านหนังสือ แค่บอกพ่อแม่หรือพี่น้องว่า "หนูจะอ่านหนังสือ 2 ชั่วโมงนะ" การที่มีคนรู้ว่าเราตั้งใจทำอะไรอยู่ จะสร้างแรงกดดันเชิงบวกให้ทำตามที่พูด

ถ่ายทอดสดตัวเองเรียน บางคนใช้วิธี Live ตัวเองตอนอ่านหนังสือ แม้ไม่มีคนดูสักคน แต่ความรู้สึกว่า "อาจมีคนเห็น" ก็ช่วยได้แล้ว

สร้าง "คนสังเกต" ให้ตัวเอง

น้องไม่จำเป็นต้องรอให้มีคนมาจับตาดู น้องสามารถสร้างสถานการณ์ที่ทำให้รู้สึกว่ามีคนสังเกตได้ด้วยตัวเอง

บางทีสิ่งที่ขาดหายไปตอนอ่านหนังสือคนเดียว ไม่ใช่วินัยหรือความตั้งใจ แต่คือความรู้สึกว่ามีใครบางคนเห็นความพยายามของเราอยู่

ลองหาวิธีที่เหมาะกับน้องดู แล้วพี่เชื่อว่าน้องจะแปลกใจกับผลลัพธ์ที่ได้ ไปด้วยกันนะ!